Ανθρώπινα δικαιώματα, Κύπρος και Ελλάδα τα ««αγκάθια» για την Τουρκία

Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή καλεί την Άγκυρα να καταβάλει συμπληρωματικές προσπάθειες σε ό,τι αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα, κυρίως σχετικά με την προστασία των μειονοτήτων, των γυναικών, των παιδιών και την ελευθερία της έκφρασης, με τερματισμό των διώξεων κατά συγγραφέων και δημοσιογράφων, τονίζοντας ότι η αυτολογοκρισία είναι ιδιαίτερη διαδεδομένη.

Σε ό,τι αφορά τα περιφερειακά ζητήματα και τις διεθνείς υποχρεώσεις της Τουρκίας, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η Άγκυρα έχει εκφράσει την υποστήριξή της στις διαπραγματεύσεις, υπό τις καλές υπηρεσίες του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο για την εξεύρεση συνολικής λύσης στο Κυπριακό.

Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του Συμβουλίου υπουργών και της Επιτροπής, η Τουρκία δεν έχει ακόμη διασφαλίσει την πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή των υποχρεώσεών της στο πλαίσιο της Τελωνειακής Ένωσης, αλλά ούτε και επί του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου, ενώ δεν υπάρχει πρόοδος σε ό,τι αφορά στην εξομάλυνση των διμερών σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία.

Εξάλλου, η Επιτροπή εκφράζει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις απειλές της Τουρκίας και καλεί για πλήρη σεβασμό του ρόλου της Προεδρίας του Συμβουλίου που ασκεί αυτό το εξάμηνο η Κύπρος.

Στην έκθεση, υπογραμμίζεται ακόμη ότι παρά τις βελτιώσεις σε νομοθετικό επίπεδο, το εξειδικευμένο νομικό πλαίσιο σε ζητήματα τρομοκρατίας και οργανωμένου εγκλήματος εφαρμόζεται με τρόπο που οδηγεί σε παραβιάσεις σε θέματα δίκαιης δικαστικής μεταχείρισης και ελευθερίας του συνέρχεσθαι, ενώ εξακολουθούν να απασχολούν το αρμενικό αλλά και ο ρόλος του στρατού.

Για την Επιτροπή, το κουρδικό ζήτημα παραμένει πρόκληση για τη δημοκρατία της Τουρκίας και επισημαίνεται ότι τους τελευταίους μήνες έχουν αυξηθεί οι επιθέσεις του Κουρδικού Κόμματος PKK.

Σε ό,τι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, στην έκθεση γίνεται αναφορά στις συνεχιζόμενες προσπάθειες για τη βελτίωσή τους και υπογραμμίζεται ότι η Τουρκία θα πρέπει να εντατικοποιήσει τις προσπάθειές της για την εξεύρεση λύσης στα διμερή ζητήματα που δεν έχουν επιλυθεί, συμπεριλαμβανομένων των συνοριακών διαφορών.

Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή σημειώνει ότι η Ελλάδα έχει προβεί σε επίσημες διαμαρτυρίες σχετικά με την παραβίαση των χωρικών υδάτων και του εναερίου χώρου από την πλευρά της Τουρκίας, κυρίως με τις υπερπτήσεις στα ελληνικά νησιά.

Αναλυτικότερα, σε ό,τι αφορά τα ειδικότερου ελληνικού ενδιαφέροντος ζητήματα, στην ετήσια έκθεση προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επισημαίνεται ότι η Τουρκία και η Ελλάδα συνεχίζουν τις προσπάθειες για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων. Αναφέρεται, επίσης, ότι μετά τον κύκλο των διερευνητικών επαφών που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2011, οι συζητήσεις συνεχίζονται μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για τον καθορισμό νέας ημερομηνίας για τη συνέχιση των επαφών αυτών.

Στο πλαίσιο της ρητής υποχρέωσης της Τουρκίας για σχέσεις καλής γειτονίας και την επίλυση συνοριακών διαφορών, στην ίδια έκθεση σημειώνεται ότι η απειλή «casus belli» σχετικά με την πιθανή επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων εξακολουθεί να ισχύει, στη βάση του σχετικού ψηφίσματος της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης του 1995.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, η Τουρκία θα πρέπει να δεσμευτεί στην αρχή των σχέσεων καλής γειτονίας και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών σύμφωνα με το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και συμπεριλαμβανομένης, εάν αυτό θεωρηθεί αναγκαίο, της δικαιοδοσίας του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Επίσης, στο πλαίσιο αυτό, τονίζεται ότι πρέπει να αποφεύγεται κάθε απειλή ή ενέργεια που θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις σχέσεις καλής γειτονίας και την ειρηνική επίλυση των διαφορών.

Παρουσιάζοντας την έκθεση για την Τουρκία, ο αρμόδιος για τη διεύρυνση επίτροπος είπε ότι θα προτείνει στα κράτη-μέλη να προχωρήσουν στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων επί των οκτώ κεφαλαίων που παραμένουν «παγωμένα», ώστε του χρόνου -με την ευκαιρία της επόμενης έκθεσης προόδου- να έχουν ανοίξει περισσότερα κεφάλαια, από τα 13 που έχουν ανοίξει μέχρι σήμερα και το ένα που έχει κλείσει προσωρινά.