Ο αναθεωρητισμός του Πούτιν και οι ευθύνες των Δυτικών

Ας δούμε τη συνολική εικόνα. Αυτή τη στιγμή είναι σε πλήρη εξέλιξη μια ευρείας κλίμακας πολεμική επιχείρηση στο ουκρανικό έδαφος, η Ευρώπη γίνεται για πρώτη φορά στον 21ο αιώνα πεδίο πολεμικής σύγκρουσης ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ρωσία, η ΕΕ συνειδητοποιεί με καθυστέρηση ότι η άμυνα, όπως και η ασφάλειά της, επαφίεται σε Ουάσιγκτον και ΝΑΤΟ και, κατά συνέπεια, η επιρροή της είναι κατώτερη των περιστάσεων και η παγκόσμια ισορροπία κινείται στην κόψη του ξυραφιού.

Ο «κεραυνοβόλος» - όπως χαρακτηρίστηκε – πόλεμος του Βλαντιμίρ Πούτιν έχει ήδη δραματικές συνέπειες. Μακρύς κατάλογος νεκρών που – δυστυχώς – συνεχώς μεγαλώνει, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που ξεσπιτώνονται βάναυσα και αυθαίρετα. Τα επιχειρήματα του στυλ «και η άλλη πλευρά τα ίδια έκανε», τα ακούω βερεσέ. Όχι γιατί στερούνται βάση αληθείας, αλλά γιατί δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται ως άλλοθι για επανάληψη βιαιοτήτων ή να εντάσσονται στη λογική του συμψηφισμού.

Οι δημοκρατικοί πολίτες που στο παρελθόν δεν δίστασαν να καταδικάσουν περιπτώσεις καταπάτησης κυριαρχίας δεν είναι σήμερα διατεθειμένοι να δεχθούν «θανατόμετρα», ούτε φυσικά να προσχωρήσουν στη μοιρολατρική άποψη ότι αυτή είναι η τύχη των κρατών που οι μεγάλες δυνάμεις τα αντιμετωπίζουν ως προτεραιότητα, επομένως εάν τυχόν διανοηθούν να «σηκώσουν κεφάλι», τότε τον λόγο έχουν πλέον οι πολεμικές φάλαγγες, τα άρματα μάχης, οι ανηλεείς βομβαρδισμοί.

Όλα ξεκίνησαν (φαινομενικά τουλάχιστον) από την εκδήλωση ενδιαφέροντος της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ μετά από ζωηρή ενθάρρυνση της Δύσης και ατέλειωτες εγγυήσεις για την ασφάλειά της, που τα τελευταία 24ωρα έχουν καταρρεύσει σαν χάρτινος πύργος. Η Ρωσία είχε διαμηνύσει με απόλυτη σαφήνεια ότι θα διατηρήσει με νύχια και με δόντια την τελευταία ζώνη ασφαλείας buffer zone, δηλαδή θα επιμείνει στην ουδετερότητα της Ουκρανίας, υπό τον φόβο της απειλής. Σωστή ή λάθος ανάγνωση, ίσως ακόμη και «όχημα ευκαιρίας», σημασία έχει επίσης εάν ο δυτικός κόσμος στο πλαίσιο του στρατηγικού του σχεδιασμού για διεύρυνση της σφαίρας επιρροής του είχε επαρκώς αποτιμήσει όλες τις παραμέτρους του εγχειρήματος που σχεδίαζε στη γεωπολιτική σκακιέρα.

Εδώ σηκώνει πολλή συζήτηση και θα χρειαστεί να κάνουμε μια αναδρομή στο παρελθόν: Το 1998 κορυφαίος αμερικανός διπλωμάτης, σχολιάζοντας τη πρώτη διεύρυνση της Ατλαντικής Συμμαχίας με την ένταξη της Πολωνίας, Ουγγαρίας και Τσεχίας, είχε πει: «Πιστεύω ότι αυτή είναι η αρχή ενός νέου Ψυχρού Πολέμου. Πιστεύω ότι οι Ρώσοι θα αντιδράσουν σταδιακά μάλλον δυσμενώς και αυτό θα επηρεάσει τις πολιτικές τους. Πιστεύω ότι πρόκειται για τραγικό λάθος. Δεν υπήρχε κανένας λόγος για κάτι τέτοιο. Κανείς δεν απειλούσε κανέναν» (σ.σ. αυτό μου το θύμισε ο συνάδελφος Αγγελος Αθανασόπουλος του «Βήματος»).

Λέω, λοιπόν, ότι δεν είναι απαραίτητο να συμμερίζεται κάποιος αυτή την άποψη, πάντως με βάση και τις τελευταίες εξελίξεις, καθώς επίσης και τη διαχείριση που προηγήθηκε, προσφέρεται για αναστοχασμό.

Μ’ αυτά και μ’ αυτά φτάσαμε στο σημείο να αναδύεται από την ουκρανική κρίση η πυρηνική απειλή. Το είπε ανενδοίαστα ο ρώσος πρόεδρος στο διάγγελμά του, το επαναλαμβάνουν σε κάθε ευκαιρία Μεντβέντεφ και Λαβρόφ, ο τελευταίος μάλιστα μίλησε για Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο που «μπορεί να είναι πυρηνικός και καταστροφικός». Τα πυρηνικά όπλα είναι το έσχατο μέσο γιατί δεν κάνει διακρίσεις από τη στιγμή που είναι εξίσου καταλυτικό για όλους: Επιτιθέμενους – αμυνόμενους.

Παρά το γεγονός ότι προκαλεί παραλυτικό φόβο, η ψυχρή ανάγνωση οδηγεί στο συμπέρασμα ότι μάλλον χρησιμοποιείται στο πλαίσιο ενός bras de fer που τα έχει όλα, και πολεμική επιχείρηση σε εξέλιξη στην Ουκρανία, και οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία και αντίμετρα (λιγότερο ισχυρά) της Ρωσίας στο δυτικό κεφάλαιο, αλλά ταυτόχρονα και μία κολοσσιαία προσπάθεια επιρροής της διεθνούς κοινής γνώμης.

Ας ελπίσουμε, τουλάχιστον. Εκείνο όμως για το οποίο δεν μπορούμε να ελπίζουμε είναι ότι εξακολουθούμε να ζούμε σε έναν ειδυλλιακό κόσμο στον οποίο τα σύνορα των κρατών είναι διασφαλισμένα, η ειρήνη δεδομένη, και επομένως παραμένει κραταιό το μεταπολεμικό οικοδόμημα της ασφάλειας και της απρόσκοπτης πορείας προς την πρόοδο και την ευημερία. Ο αναθεωρητισμός που de facto επέβαλε ο Βλαντιμίρ Πούτιν στο έως σήμερα παγκόσμιο status quo δεν ανατρέπει απλώς τα δεδομένα, ανοίγει τον ασκό του Αιόλου.

Διαβάστε επίσης:

Πόλεμος στην Ουκρανία: Το Newsbomb.gr στα σύνορα με την Πολωνία – Το δράμα των προσφύγων